5 cách sử dụng dược liệu thông dụng

Theo thời gian, con người đã sáng tạo ra nhiều cách sử dụng dược liệu khác nhau nhằm mục đích hấp thụ tối đa các thành phần có lợi cho sức khoẻ. 5 dạng sử dụng dược liệu thông dụng nhất hiện nay là: trà, nước sắc, cồn thuốc, tinh dầu và bột cốm.

Dạng trà

Trà dược liệu là thành phẩm của quá trình chiết xuất dược liệu thành nước uống thông qua sự thuỷ phân. Dạng hãm nóng hay ngâm nóng là cách làm trà dược liệu phổ biến nhất, cách sử dụng này y như uống trà xanh hàng ngày. Dạng ngâm lạnh dùng cho các loại cây dược liệu có hàm lượng chất nhầy lớn như cây Xô thơm hay cây Húng tây, được thái cắt lát mỏng, sau đó ngâm với nước lạnh trong khoảng từ 7 đến 12 tiếng.

Hiện nay các nhà sản xuất công nghiệp dùng cách sấy khô dược liệu thành dạng trà túi lọc với nhiều mục đích: giữ được đặc tính của dược liệu, bảo quản lâu, tiện lợi khi sử dụng.

Dạng nước sắc

Nước sắc là một dạng điều chế dược liệu vô cùng phổ biến trong đông y, được sử dụng hàng ngàn năm nay. Sắc thuốc cần trải qua công đoạn sơ chế các loại dược liệu, các vị thuốc, sau đó đun sôi trong nhiều giờ đồng hồ theo hướng dẫn từ thầy thuốc đông y.

Dạng cồn thuốc

Cồn thuốc thường được áp dụng bởi các dược sỹ chuyên khoa hay các đơn vị sản xuất dược liệu chuyên nghiệp, mục đích dùng cồn là để lấy được tối đa dược chất có trong các loại dược liệu. Thông thường, phương pháp cồn thuốc được sử dụng bằng cách pha dung môi 100% thuần ethanol với cây dược liệu, quá trình sau chiết xuất từ cồn thuốc sẽ có tỷ lệ ethanol lưu lại vào khoảng 25% hoặc những trường hợp cụ thể lên đến 90%.

Rượu thuốc và cồn ngọt là chiết xuất từ dược liệu có tỷ lệ ethanol vào khoảng 12 – 38%. Phương pháp chiết xuất được chia thành 2 dạng chính:

• Chiết xuất dạng lỏng: là dạng có tỷ lệ ethanol có trong dung dịch thấp và được điều chế từ máy chưng cất chân không.
• Chiết xuất dạng sấy khô: dược liệu sẽ được sấy để bốc hết hơi nước còn lại, giúp cô đọng các thành phần quan trọng trong dược liệu khô. Sau đó dạng chiết xuất sấy khô có thể được chế biến thành viên nang hoặc viên nén.

Dạng tinh dầu

Tinh dầu là cách sử dụng tối ưu đối với một số loại dược liệu có tác dụng rất tốt để chữa một số căn bệnh ngoài da. Ví dụ dễ thấy nhất là các chai dầu gió để trị ngứa hay sưng tấy ở một số vùng da nhất định.

Tuy nhiên tinh dầu có thể gây bỏng da nên có khi cần phải pha loãng với dầu thực vật để có thể sử dụng an toàn trên cơ thể người. Một số thành phẩm sau khi kết hợp với các loại dầu thực vật theo công thức riêng của nhà sản xuất là: thuốc mỡ, dầu thoa, kem hoặc các dạng dung dịch lỏng khác.

Dạng bột cốm

Bột cốm có lợi ích là rút ngắn các công đoạn sơ chế dược liệu thô, có thể hoà tan vào nước và sử dụng trực tiếp, có thể hấp thụ vào cơ thể người nhanh chóng. Sản xuất bột cốm bằng cách đưa dược liệu thô vào các hệ thống cô chiết, cô cao, sấy phun sương.

Để có được thành phẩm bột cốm đủ tiêu chuẩn chất lượng, cơ sở sản xuất phải có hệ thống sản xuất đủ khả năng để thời gian chiết cao, sấy phun sương dung môi thành bột trong thời gian rất ngắn, đảm bảo dược liệu trong quá trình sản xuất không bị phơi nhiễm với điều kiện môi trường bên ngoài cũng như không bị lẫn các tạp chất khác.

Nguồn: tổng hợp từ Internet.